Hộ kinh doanh có được giảm trừ gia cảnh không?
Khi lựa chọn mô hình hộ kinh doanh để khởi nghiệp, nhiều người thường băn khoăn về các nghĩa vụ thuế và quy định pháp lý liên quan. Hai trong số những câu hỏi phổ biến nhất là: "Hộ kinh doanh có được áp dụng giảm trừ gia cảnh để giảm thuế không?" và "Liệu có một mức trần doanh thu nào mà hộ kinh doanh không được vượt qua?".
Bài viết này Nasys Software sẽ giải đáp chi tiết, rõ ràng và dựa trên các quy định pháp luật mới nhất để giúp bạn nắm vững thông tin, tự tin kinh doanh và tuân thủ đúng pháp luật.
Bạn có biết => Hộ kinh doanh cá thể tối đa bao nhiêu người phải nộp thuế? gồm những ai?
Giảm trừ gia cảnh là gì?
Trước hết, chúng ta cần hiểu rõ bản chất của "giảm trừ gia cảnh".
Giảm trừ gia cảnh là số tiền được trừ vào thu nhập chịu thuế trước khi tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công. Mục đích của chính sách này là giảm bớt gánh nặng thuế cho người nộp thuế, đảm bảo họ có một khoản thu nhập tối thiểu để trang trải chi phí sinh hoạt cho bản thân và gia đình.
Theo Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14, mức giảm trừ gia cảnh hiện nay là:
- Đối với bản thân người nộp thuế: 11 triệu đồng/tháng (132 triệu đồng/năm).
- Đối với mỗi người phụ thuộc: 4,4 triệu đồng/tháng (52,8 triệu đồng/năm).
Nhớ rằng: Giảm trừ gia cảnh chỉ áp dụng cho cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công.
Bạn biết chưa => Hộ kinh doanh mới thành lập có được miễn thuế hay không? thủ tục thế nào?
Hộ kinh doanh có được giảm trừ gia cảnh không?
Đây là câu hỏi cốt lõi và câu trả lời dứt khoát là KHÔNG. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không được áp dụng giảm trừ gia cảnh khi tính thuế phải nộp.
Lý do tại sao?
Sự khác biệt nằm ở cách tính thuế giữa hai nguồn thu nhập:
- Thu nhập từ tiền lương, tiền công: Thuế TNCN được tính dựa trên thu nhập tính thuế.
- Thu nhập tính thuế = Tổng thu nhập - Các khoản giảm trừ (Bảo hiểm, Giảm trừ gia cảnh,...)
Thu nhập từ hoạt động kinh doanh của hộ, cá nhân kinh doanh: Thuế được tính theo phương pháp khoán, dựa trên doanh thu và một tỷ lệ thuế cố định, không quan tâm đến chi phí thực tế hay số người phụ thuộc.
Theo quy định tại Thông tư 40/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính, công thức tính thuế cho hộ kinh doanh như sau:
Số thuế phải nộp = Doanh thu tính thuế x Tỷ lệ thuế
Trong đó:
Doanh thu tính thuế: Là toàn bộ tiền bán hàng, tiền gia công, hoa hồng, cung ứng dịch vụ phát sinh trong kỳ tính thuế.
Tỷ lệ thuế: Bao gồm tỷ lệ thuế GTGT và tỷ lệ thuế TNCN, áp dụng khác nhau cho từng ngành nghề (ví dụ: phân phối, cung cấp hàng hóa là 1,5%; dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu là 7%;...).
Vì cách tính thuế của hộ kinh doanh dựa trực tiếp trên doanh thu khoán, không có bước trừ đi các khoản giảm trừ như đối với thu nhập từ lương, nên khái niệm "giảm trừ gia cảnh" không được áp dụng.
Hộ kinh doanh có bị giới hạn doanh thu không?
Một hiểu lầm phổ biến khác là hộ kinh doanh chỉ được hoạt động ở quy mô nhỏ với doanh thu bị giới hạn.
Trên thực tế, pháp luật hiện hành không có quy định nào về mức trần doanh thu tối đa đối với hộ kinh doanh. Về lý thuyết, một hộ kinh doanh hoàn toàn có thể đạt doanh thu hàng tỷ, thậm chí hàng chục tỷ đồng mỗi năm mà không vi phạm pháp luật về giới hạn doanh thu.
Tuy nhiên, có một ngưỡng doanh thu cực kỳ quan trọng mà mọi chủ hộ kinh doanh phải nắm rõ: 100 triệu đồng/năm.
- Doanh thu ≤ 100 triệu đồng/năm: Hộ kinh doanh được miễn thuế GTGT và thuế TNCN.
- Doanh thu > 100 triệu đồng/năm: Hộ kinh doanh phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN trên toàn bộ doanh thu phát sinh, chứ không phải chỉ nộp cho phần vượt trên 100 triệu.
Ví dụ: Hộ kinh doanh A có doanh thu 150 triệu đồng/năm. Hộ A phải nộp thuế trên toàn bộ 150 triệu đồng, không phải trên 50 triệu đồng (150 triệu - 100 triệu).
Thắc mắc không => Hộ kinh doanh có được hoàn thuế TNCN - GTGT không? có điều kiện gì?
Hộ kinh doanh có doanh thu tiền tỷ phải làm gì?
Mặc dù không bị giới hạn về mặt pháp lý, nhưng khi hộ kinh doanh phát triển và đạt doanh thu ở mức "tiền tỷ", việc duy trì mô hình này sẽ bộc lộ nhiều hạn chế và rủi ro:
Không có tư cách pháp nhân: Khó khăn trong việc ký kết các hợp đồng lớn, giao dịch với các đối tác là doanh nghiệp lớn yêu cầu hóa đơn GTGT.
Tự chịu trách nhiệm hậu quả: Chủ hộ kinh doanh phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình cho mọi nghĩa vụ của hộ kinh doanh, rủi ro tài chính rất cao.
Khó huy động vốn: Không thể phát hành cổ phiếu, trái phiếu hay có sự tham gia góp vốn của nhiều nhà đầu tư như công ty.
Hạn chế về quy mô: Chỉ được đăng ký kinh doanh tại một địa điểm duy nhất, không được mở chi nhánh, văn phòng đại diện.
=> Giải pháp tối ưu: Chuyển đổi lên mô hình Doanh nghiệp
Khi quy mô kinh doanh vượt ngưỡng "siêu nhỏ", việc chuyển đổi từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp (Công ty TNHH, Công ty Cổ phần) là một bước đi chiến lược và cần thiết.
Hiểu đơn giản về Hộ kinh doanh và Doanh nghiệp:
Tư cách pháp nhân
- Hộ kinh doanh: Không có
- Doanh nghiệp: Có, độc lập với cá nhân sở hữu
Trách nhiệm pháp lý
- Hộ kinh doanh: Vô hạn (chủ hộ chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản cá nhân)
- Doanh nghiệp: Hữu hạn (chỉ trong phạm vi vốn góp)
Hóa đơn sử dụng
- Hộ kinh doanh: Hóa đơn bán hàng trực tiếp
- Doanh nghiệp: Hóa đơn GTGT (VAT), chuyên nghiệp hơn
Khả năng huy động vốn
- Hộ kinh doanh: Rất khó khăn, gần như không thể gọi vốn từ nhiều người
- Doanh nghiệp: Dễ dàng, có thể góp vốn, phát hành cổ phần hoặc trái phiếu
Quy mô hoạt động
- Hộ kinh doanh: Chỉ được đăng ký tại 1 địa điểm, không mở chi nhánh
- Doanh nghiệp: Không giới hạn, có thể mở chi nhánh, văn phòng đại diện
Chế độ thuế
- Hộ kinh doanh: Thuế khoán tính trên doanh thu
- Doanh nghiệp: Thuế TNDN tính trên lợi nhuận (Doanh thu – Chi phí hợp lệ)
Chuyển đổi lên doanh nghiệp không chỉ giúp bạn giảm thiểu rủi ro pháp lý, mà còn mở ra cơ hội phát triển lớn hơn, tiếp cận các hợp đồng giá trị cao và xây dựng thương hiệu một cách chuyên nghiệp.
Vậy có thể hiểu rằng:
Không được giảm trừ gia cảnh: Hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán trên doanh thu, do đó không được áp dụng giảm trừ gia cảnh cho bản thân và người phụ thuộc.
Không bị giới hạn doanh thu: Pháp luật không quy định mức trần doanh thu cho hộ kinh doanh. Tuy nhiên, nếu doanh thu trên 100 triệu đồng/năm thì phải nộp thuế.
Doanh thu tiền tỷ nên chuyển đổi: Khi kinh doanh phát triển lớn mạnh, việc chuyển đổi từ hộ kinh doanh lên doanh nghiệp là giải pháp tối ưu để quản lý rủi ro và mở rộng quy mô.
Với những chia sẻ trên của Nasys chắc phần nào đã cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện và chính xác về các quy định thuế và pháp lý đối với hộ kinh doanh. Chúc bạn kinh doanh thành công và phát triển bền vững!