Số điện thoại:
090 750 1000
Thuế hộ kinh doanh tính theo doanh thu hay lợi nhuận?
Khi bắt đầu khởi nghiệp với mô hình hộ kinh doanh cá thể, một trong những câu hỏi lớn nhất khiến nhiều người bối rối chính là vấn đề thuế. "Mình bán hàng lời được bao nhiêu thì đóng thuế bấy nhiêu phải không?" hay "Thuế sẽ tính trên tổng tiền bán được hay số tiền lãi thực tế?" Sự nhầm lẫn giữa doanh thu và lợi nhuận là nguyên nhân chính gây ra thắc mắc này.
Bài viết này Nasys Software sẽ giải đáp một cách dứt khoát: Thuế hộ kinh doanh tính theo doanh thu hay lợi nhuận?, đồng thời cung cấp cách tính thuế mới nhất áp dụng cho năm 2025 và những kiến thức nền tảng mà mọi chủ hộ kinh doanh cần nắm vững.
Xem ngay => Hộ kinh doanh kê khai nộp thuế như thế nào? nộp bao nhiêu phần trăm?
Phân Biệt Doanh Thu và Lợi Nhuận Trong Kinh Doanh
Để hiểu đúng về thuế, trước hết bạn cần phân biệt rạch ròi hai khái niệm tài chính cơ bản này.
Doanh thu là gì?
Doanh thu (Revenue) là toàn bộ số tiền mà hộ kinh doanh thu được từ việc bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trong một kỳ nhất định (tháng, quý, năm) trước khi trừ đi bất kỳ chi phí nào.
Ví dụ: Bạn mở một quán cà phê. Trong tháng, bạn bán được 1.000 ly cà phê với giá 30.000đ/ly.
Doanh thu của bạn trong tháng đó là: 1.000 ly x 30.000đ = 30.000.000 đồng.
Đây là con số tổng thể bạn thu về, chưa tính đến tiền thuê mặt bằng, lương nhân viên, tiền nguyên liệu,...
Lợi nhuận là gì?
Lợi nhuận (Profit) là số tiền còn lại sau khi lấy tổng doanh thu trừ đi tất cả các chi phí liên quan đến hoạt động kinh doanh. Đây chính là khoản "tiền lãi" thực tế bạn bỏ túi.
Công thức: Lợi nhuận = Doanh thu - Tổng chi phí
Ví dụ (tiếp theo): Với doanh thu 30 triệu đồng, bạn có các chi phí trong tháng:
Tiền thuê mặt bằng: 8 triệu
Tiền nguyên liệu (cà phê, sữa, đường): 7 triệu
Tiền điện, nước: 2 triệu
Lương nhân viên: 5 triệu
Tổng chi phí: 8 + 7 + 2 + 5 = 22.000.000 đồng
Lợi nhuận của bạn là: 30.000.000 - 22.000.000 = 8.000.000 đồng
Việc phân biệt rõ ràng hai khái niệm này là chìa khóa để hiểu tại sao cơ quan thuế lại chọn một phương pháp tính thuế cụ thể cho hộ kinh doanh.
Có cần thiết => Hộ kinh doanh có bắt buộc phải xuất hóa đơn? Xuất như thế nào?
Thuế Hộ Kinh Doanh Tính Theo Doanh Thu Hay Lợi Nhuận?
Câu trả lời dứt khoát và chính xác theo quy định của pháp luật hiện hành là:
Thuế hộ kinh doanh được tính trên CƠ SỞ DOANH THU.
Điều này có nghĩa là cơ quan thuế sẽ dựa vào tổng số tiền bạn thu được từ việc bán hàng, cung cấp dịch vụ để làm căn cứ áp thuế, không cần quan tâm đến các chi phí bạn đã bỏ ra hay lợi nhuận thực tế của bạn là bao nhiêu.
Tại sao lại tính trên doanh thu mà không phải lợi nhuận?
Tính đơn giản và khả thi: Việt Nam có hàng triệu hộ kinh doanh với quy mô siêu nhỏ, hoạt động đơn giản. Việc yêu cầu tất cả các hộ này phải hạch toán chi tiết, chứng minh từng đồng chi phí (như doanh nghiệp) là điều không khả thi và tạo ra gánh nặng hành chính khổng lồ.
Chống thất thu thuế: Việc quản lý chi phí rất phức tạp và dễ bị gian lận. Tính thuế dựa trên doanh thu (gọi là phương pháp khoán) giúp cơ quan thuế dễ dàng quản lý, ấn định một mức thuế ổn định và giảm thiểu thất thu.
Quy định này được nêu rõ tại Thông tư 40/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính, là văn bản pháp lý quan trọng nhất hướng dẫn về thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.
Cách Tính Thuế Cho Hộ Kinh Doanh Mới Nhất 2025
Dựa trên quy định hiện hành (dự kiến vẫn áp dụng cho năm 2025), cách tính thuế cho hộ kinh doanh như sau:
Điều kiện được miễn thuế
Đây là điều quan trọng nhất bạn cần nhớ: Hộ kinh doanh có doanh thu trong năm dương lịch từ 100 triệu đồng trở xuống thì KHÔNG PHẢI NỘP Thuế Giá trị gia tăng (GTGT) và Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN).
Công thức tính thuế khi doanh thu trên 100 triệu đồng/năm
Nếu doanh thu của bạn vượt mốc 100 triệu/năm, bạn sẽ phải nộp 2 loại thuế chính là Thuế GTGT và Thuế TNCN theo phương pháp khoán.
Công thức được áp đặt như sau:
Thuế GTGT phải nộp = Doanh thu tính thuế GTGT x Tỷ lệ thuế GTGT
Thuế TNCN phải nộp = Doanh thu tính thuế TNCN x Tỷ lệ thuế TNCN
Lưu ý: Doanh thu tính thuế GTGT và doanh thu tính thuế TNCN chính là doanh thu khoán hoặc doanh thu theo kê khai của bạn.
Tổng số thuế phải nộp = Thuế GTGT + Thuế TNCN
Bảng tỷ lệ % tính thuế trên doanh thu theo ngành nghề (Cập nhật 2025)
1. Phân phối, cung cấp hàng hóa (bán buôn, bán lẻ, tạp hóa, hàng tiêu dùng, v.v.)
Tỷ lệ thuế GTGT: 1%
Tỷ lệ thuế TNCN: 0,5%
2. Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu (cắt tóc, spa, cho thuê nhà, môi giới, sửa chữa, v.v.)
Tỷ lệ thuế GTGT: 5%
Tỷ lệ thuế TNCN: 2%
3. Sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hóa; xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu (quán ăn, quán cà phê, xưởng may nhỏ, vận chuyển hàng hóa, xây nhà trọn gói...)
Tỷ lệ thuế GTGT: 3%
Tỷ lệ thuế TNCN: 1,5%
4. Hoạt động kinh doanh khác (các hoạt động không thuộc 3 nhóm trên)
Tỷ lệ thuế GTGT: 2%
Tỷ lệ thuế TNCN: 1%
Ví dụ minh họa cực dễ hiểu
Chị B mở một cửa hàng quần áo thời trang (hộ kinh doanh cá thể). Cơ quan thuế ấn định doanh thu khoán của chị là 30 triệu đồng/tháng.
Doanh thu cả năm: 30 triệu x 12 tháng = 360 triệu đồng (> 100 triệu, nên phải nộp thuế).
Bước 1: Xác định ngành nghề và tra cứu tỷ lệ
Ngành nghề: Phân phối, cung cấp hàng hóa (bán lẻ quần áo).
Tra bảng: Tỷ lệ Thuế GTGT là 1%, Tỷ lệ Thuế TNCN là 0,5%.
Bước 2: Áp dụng công thức tính thuế hàng tháng
Thuế GTGT = 30.000.000 x 1% = 300.000 đồng/tháng
Thuế TNCN = 30.000.000 x 0,5% = 150.000 đồng/tháng
Bước 3: Tổng thuế phải nộp hàng tháng = 450.000 đồng
Ngoài ra, hàng năm hộ kinh doanh còn phải nộp lệ phí môn bài (tùy mức doanh thu).
Bạn đã biết chưa => Hộ kinh doanh ăn uống đóng thuế bao nhiêu? cách tính ra sao?
Những Điều Nên Biết Khi Đóng Thuế Hộ Kinh Doanh
Phương pháp tính thuế: Đa số các hộ kinh doanh nhỏ lẻ sẽ nộp thuế theo phương pháp khoán. Tức là cơ quan thuế sẽ ấn định một mức doanh thu ổn định để tính thuế cho cả năm. Bạn cần làm việc với cán bộ thuế để xác định mức khoán phù hợp với thực tế kinh doanh.
Thời hạn nộp thuế:
- Lệ phí môn bài: Nộp chậm nhất là ngày 30/01 hàng năm.
- Thuế khoán (GTGT, TNCN): Có thể nộp theo tháng hoặc theo quý, nhưng thời hạn cuối cùng không chậm hơn ngày 15/12 của năm hiện tại.
Lưu trữ hóa đơn, chứng từ: Mặc dù nộp thuế khoán, bạn vẫn nên giữ lại hóa đơn đầu vào, sổ sách ghi chép doanh thu đầu ra. Đây là cơ sở để giải trình với cơ quan thuế nếu mức doanh thu khoán bị ấn định quá cao so với thực tế.
Bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử: Theo quy định mới, hộ kinh doanh cũng phải chuyển sang sử dụng hóa đơn điện tử, đặc biệt là hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền nếu có mô hình kinh doanh phù hợp (nhà hàng, siêu thị, bán lẻ...).
Thông báo khi có thay đổi: Nếu thực tế kinh doanh thay đổi (doanh thu tăng/giảm mạnh, tạm ngừng kinh doanh...), bạn phải thông báo cho cơ quan thuế để điều chỉnh lại mức thuế khoán cho phù hợp.
Như vậy, câu hỏi "Thuế hộ kinh doanh tính theo doanh thu hay lợi nhuận?" đã có câu trả lời rõ ràng: Thuế được tính trên doanh thu.
Bằng cách nắm vững công thức, tỷ lệ thuế theo ngành nghề và lưu ý đi kèm, bạn sẽ yên tâm thực hiện nghĩa vụ thuế đúng quy định và phát triển kinh doanh bền vững.
